Δείτε τη νέα-επικαιροποιημένη ύλη της σχολικής χρονιάς 2022-2023
ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
Για την εξέταση στο μάθημα των Λατινικών της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους/στις μαθητές/- τριες διδαγμένο κείμενο δέκα έως δώδεκα (10-12) στίχων και ζητείται από αυτούς/ές: α) να το μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική (20 μονάδες) β) να απαντήσουν στις εξής παρατηρήσεις (σύνολο 80 μονάδες):
- μία (1) παρατήρηση από την Εισαγωγή του σχολικού βιβλίου ανοικτού ή κλειστού τύπου (10 μονάδες)
- μία (1) παρατήρηση ετυμολογική: Συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική (10 μονάδες)
- μία (1) παρατήρηση που θα αξιοποιεί τη χρήση στερεότυπης λατινικής φράσης στο κατάλληλο κειμενικό περιβάλλον της Νέας Ελληνικής (10 μονάδες)
- δύο (2) παρατηρήσεις Γραμματικής (30 μονάδες)
- μία (1) παρατήρηση Συντακτικού (20 μονάδες).
Καθεμία από τις παρατηρήσεις Γραμματικής και Συντακτικού μπορεί να αναλύεται σε δύο (2) ισοδύναμα υποερωτήματα.
Από την Τράπεζα Θεμάτων λαμβάνονται με κλήρωση το κείμενο και, μαζί με αυτό, το οριζόμενο προς μετάφραση τμήμα του, καθώς και οι κάτωθι παρατηρήσεις:
- μία (1) παρατήρηση ετυμολογική: Συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική
- μία (1) παρατήρηση Συντακτικού, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο (2) ισοδύναμα υποερωτήματα.
Οι υπόλοιπες παρατηρήσεις ορίζονται από τους /τις διδάσκοντες/-ουσες το μάθημα.
ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ
Εισαγωγή
α) Λατινική Γλώσσα και Λογοτεχνία: Η λατινική γλώσσα, Η γένεση της ρωμαϊκής λογοτεχνίας, Εποχές
της ρωμαϊκής λογοτεχνίας, Γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας.
β) Η εξέλιξη της ρωμαϊκής λογοτεχνίας: Κλασική εποχή:
α. Οι χρόνοι του Κικέρωνα,
β. Αυγούστειοι χρόνοι
Φαινόμενα ανά κειμενική ενότητα
Ενότητα Ι
1. Κλίση των δευτερόκλιτων ονομάτων σε -us
2. Προσωπικές αντωνυμίες
3. Η δεικτική αντωνυμία ille-a-ud
4. Χρήσεις των πτώσεων
Ενότητα II
1. Κλίση των πρωτόκλιτων ουσιαστικών
2. Βασικές καταλήξεις του ρήματος στην Ενεργητική Φωνή
3. Η οριστική του ενεργητικού ενεστώτα της α΄ συζυγίας και του βοηθητικού sum
4. Χρήσεις των πτώσεων
Ενότητα III
1. Η οριστική του ενεστώτα της β΄ συζυγίας
2. Χρήσεις των πτώσεων
Ενότητα IV
1. Ουδέτερα ουσιαστικά της β΄ κλίσης
2. Η οριστική του ενεργητικού παρατατικού της α΄ συζυγίας και του βοηθητικού sum
3. Η αντωνυμία is-ea- id
4. Η αλληλοπάθεια
5. Χρήση της αφαιρετικής
6. Παράλειψη του ρήματος αρσενικών δευτερόκλιτων σε -er
Ενότητα V
1. Κλίση των αρσενικών δευτερόκλιτων σε -er.
2. Η οριστική του παρατατικού της β΄ συζυγίας
3. Το ουσ. locus
4. Τονισμός
5. Η αυτοπάθεια
6. Η αφαιρετική του χρόνου
7. Παράθεση– επεξήγηση
Ενότητα VI
1. Συμφωνόληκτα της γ΄ κλίσης
2. Η αναφορική αντωνυμία qui-quae-quod
3. Χρήσεις της γενικής
Ενότητα VII
1. Το απαρέμφατο του ενεργητικού ενεστώτα της α΄ και της β΄ συζυγίας
2. Φωνηεντόληκτα (αρσ. και θηλ.) της γ΄ κλίσης
3. Το ελλειπτικό vis
4. Κλίση του possum (ενεστώτας – παρατατικός)
5. Τελικό και ειδικό απαρέμφατο
Ενότητα VIII
1. Ουδέτερα φωνηεντόληκτα της γ΄ κλίσης
2. Επίθετα τριτόκλιτα
3. Η οριστική του ενεργητικού μέλλοντα της α΄ και β΄ συζυγίας
Ενότητα IX
1. Η οριστική του ενεργητικού ενεστώτα της γ΄ και της δ΄ συζυγίας
2. Το απαρέμφατο του ενεργητικού ενεστώτα της γ΄ και δ΄ συζυγίας
3. Η οριστική του ενεργητικού παρατατικού της γ΄ και δ΄ συζυγίας
4. Οι αντωνυμίες hic-haec-hoc, ille-illa-illud και ipse-ipsa-ipsum: κλίση και χρήση τους
Ενότητα X
1. Η οριστική του ενεργητικού μέλλοντα της γ΄ και δ΄ συζυγίας και του βοηθητικού sum
2. Κλίση του fero σε ενεστώτα, παρατατικό, μέλλοντα ενεργητικής φωνής
3. Φωνητικές αλλοιώσεις των προθέσεων όταν χρησιμοποιούνται ως πρώτα συνθετικά λέξεων
Ενότητα XI
1. Η οριστική του ενεργητικού παρακειμένου της α΄, β΄ και δ΄ συζυγίας και του βοηθητικού sum
2. Οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων
3. Χρονικές προτάσεις που δηλώνουν το προτερόχρονο
Ενότητα XII
1. Η οριστική του ενεργητικού παρακειμένου της γ΄ συζυγίας
Ενότητα XIII
1. Η οριστική του ενεργητικού υπερσυντελίκου όλων των συζυγιών και του βοηθητικού sum
2. Η οριστική του ενεργητικού συντελεσμένου μέλλοντα
3. Τα ουσιαστικά της δ΄ κλίσης
4. Θέση των λέξεων στους εμπρόθετους προσδιορισμούς
5. Σημασία της αντωνυμίας ille
6. Εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο
Ενότητα XIV
1. Τα ουσιαστικά της ε΄ κλίσης
2. Η αντωνυμία idem- eadem-idem
3. Τα ρήματα σε -io που κλίνονται όπως το capio
4. Η γενική και η αφαιρετική της ιδιότητας
5. Ο αντίστροφος cum
Ενότητα XV
1. Βασικές καταλήξεις της παθητικής φωνής– η οριστική του παθητικού ενεστώτα της α΄, β΄ και δ΄ συζυγίας
2. Το απαρέμφατο του παθητικού ενεστώτα της α΄, β΄ και δ΄ συζυγίας
3. Τα αποθετικά ρήματα
4. Οι αρχικοί χρόνοι της παθητικής φωνής
5. Το ποιητικό αίτιο
6. Το απαρέμφατο με τα ρήματα iubeo, veto, prohibeo, sino, patior, cogo
7. Ο επαναληπτικός cum