ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
Στο μάθημα Βιολογία της Β’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου οι μαθητές εξετάζονται σε 4 ισόβαθμα θέματα που έχουν την ακόλουθη μορφή, περιεχόμενο και σκοπό:
1ο Θέμα: Περιλαμβάνει πέντε (5) ισόβαθμες ανεξάρτητες ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου, όπως: πολλαπλής επιλογής, σωστού-λάθους, διαζευκτικής απάντησης (από τις οποίες ο μαθητής επιλέγει όποια ή όποιες συνεχίζουν ορθά μια ημιτελή φράση) κ. ά. Το θέμα αποσκοπεί στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της κατανόησης από τον μαθητή βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινομένων από ένα ευρύ τμήμα της εξεταστέας ύλης.
2ο Θέμα: Περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις οι οποίες βαθμολογούνται με δώδεκα (12) και δεκατρείς (13) μονάδες αντίστοιχα. Οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους υποερωτήματα. Το θέμα αποσκοπεί στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να ανακαλεί γνώσεις που έχει αποκτήσει γύρω από το εξεταζόμενο θέμα (βιολογική έννοια, διαδικασία ή φαινόμενο) και να τις εκθέτει ή/και να τεκμηριώνει τις απόψεις του με πληρότητα και σαφήνεια.
3ο Θέμα: Περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις, οι οποίες βαθμολογούνται με δώδεκα (12) και δεκατρείς (13) μονάδες αντίστοιχα. Οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους υποερωτήματα. Κάθε μία από τις ερωτήσεις αυτές περιλαμβάνει μια απεικόνιση (εικόνα, διάγραμμα ροής, γραφική παράσταση κ.ά.) που μπορεί να αποδίδει μια βιολογική δομή, λειτουργία ή φαινόμενο. Η απεικόνιση συνοδεύεται από σχετικό επεξηγηματικό κείμενο. Ο μαθητής καλείται να απαντήσει σε υποερωτήματα που μπορεί να αφορούν στη δομική και λειτουργική σχέση των μερών (αν πρόκειται για βιολογική δομή), στην έκβαση του ή/και στους παράγοντες που την επηρεάζουν (αν πρόκειται για λειτουργία ή βιολογικό φαινόμενο) κ.ά. Το θέμα αποσκοπεί στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυσης, σύνθεσης κ.τ.λ.) που έχει αποκτήσει, προκειμένου να εντοπίζει, να αντλεί, να αξιολογεί και να επεξεργάζεται πληροφορίες και δεδομένα που του παρέχει η απεικόνιση και το επεξηγηματικό κείμενο που τη συνοδεύει, ώστε να εξάγει συμπεράσματα και να διατυπώνει πλήρεις, σαφείς και στοιχειοθετημένες απαντήσεις.
4ο Θέμα: Περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις, οι οποίες βαθμολογούνται με δώδεκα (12) και δεκατρείς (13) μονάδες αντίστοιχα. Οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους υποερωτήματα. Κάθε ερώτηση αποτελεί δοκιμασία στην οποία ο μαθητής καλείται είτε να διερευνήσει μια πραγματική ή υποθετική κατάσταση που περιγράφεται στην εκφώνηση (π.χ. την έκβαση μιας βιολογικής διαδικασίας) είτε να επιλύσει ένα πρόβλημα που άπτεται εφαρμογών της Βιολογίας στην καθημερινή ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, είτε να λύσει μια άσκηση εφαρμόζοντας την κατάλληλη μεθοδολογία και αξιοποιώντας βιολογικούς νόμους και θεωρίες. Το θέμα αποσκοπεί στην αξιολόγηση της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις και δεξιότητες που έχει αποκτήσει από ποικίλες περιοχές της ύλης, προκειμένου να διερευνά και να ερμηνεύει καταστάσεις ή να επιλύει προβλήματα που σχετίζονται με τις εφαρμογές της Βιολογίας στην καθημερινή ζωή.
Στο μάθημα της Βιολογίας Β΄ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου το πρώτο και το τρίτο θέμα επιλέγονται από τους/τις διδάσκοντες/-ουσες το μάθημα. Το δεύτερο και το τέταρτο θέμα λαμβάνονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων.
ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ
Κεφάλαιο 1: Άνθρωπος και Υγεία
1.1 Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου
1.2 Μικροοργανισμοί
1.2.1 Κατηγορίες παθογόνων μικροοργανισμών, εκτός της παραγράφου «Πολλαπλασιασμός των ιών»
1.2.2 Μετάδοση και αντιμετώπιση των παθογόνων μικροοργανισμών
1.3 Μηχανισμοί άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού - Βασικές αρχές ανοσίας
1.3.1 Μηχανισμοί μη ειδικής άμυνας
1.3.2 Μηχανισμοί ειδικής άμυνας - Ανοσία
1.3.3 Προβλήματα στη δράση του ανοσοβιολογικού συστήματος
1.3.4 Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS), εκτός των παραγράφων «Αντιμετώπιση της ασθένειας» και «Κοινωνικό πρόβλημα»
1.5 Ουσίες που προκαλούν εθισμό
Κεφάλαιο 2: Άνθρωπος και Περιβάλλον
2. 1 Η έννοια του οικοσυστήματος
2.1.1 Χαρακτηριστικά οικοσυστημάτων
2.2 Ροή Ενέργειας
2.2.1 Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα
2.2.2 Τροφικές πυραμίδες και τροφικά επίπεδα
2.3 Βιογεωχημικοί κύκλοι
2.3.1 Ο κύκλος του άνθρακα
2.3.2 Ο κύκλος του αζώτου
2.3.3 Ο κύκλος του νερού
2.4.3 Ερημοποίηση
2.4.4 Ρύπανση (περιλαμβάνονται στην ύλη μόνο η εισαγωγή και οι παράγραφοι: «Το φαινόμενο του θερμοκηπίου» και «Ρύπανση των υδάτων»)
Κεφάλαιο 3: Εξέλιξη
3.1.1 Ταξινόμηση των οργανισμών και εξέλιξη
3.1.3 Η θεωρία της Φυσικής Επιλογής
3.1.4 Μερικές χρήσιμες αποσαφηνίσεις στη θεωρία
της φυσικής επιλογής
3.1.5 Η φυσική επιλογή εν δράσει
3.3 Τι είναι η φυλογένεση και από πού αντλούμε σχετικά στοιχεία
3.4 Η εξέλιξη του ανθρώπου
3.4.1 Το γενεαλογικό μας δέντρο
3.4.2 Η εμφάνιση των Θηλαστικών και των Πρωτευόντων
3.4.3 Τα χαρακτηριστικά των Πρωτευόντων
3.4.5 Η εμφάνιση των Ανθρωπιδών
3.4.6 Οι πρώτοι άνθρωποι
Σημείωση:
Επισημαίνεται ότι στην εξεταστέα ύλη δεν περιλαμβάνονται:
α) τα παραθέματα, τα οποία σκοπό έχουν να δώσουν τη δυνατότητα επιπλέον
πληροφόρησης των μαθητών, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, οι πίνακες, τα μικρά ένθετα κείμενα σε πλαίσιο και οι προτάσεις για συνθετικές-δημιουργικές εργασίες των μαθητών,
β) οι εικόνες του σχολικού βιβλίου και οι λεζάντες που τις συνοδεύουν ως αναπόσπαστο μέρος τους. Δύνανται, ωστόσο, να χρησιμοποιηθούν στην επεξήγηση δομών, λειτουργιών και διαδικασιών που ήδη αναφέρονται στο κείμενο του σχολικού βιβλίου,
γ) ο εργαστηριακός οδηγός Βιολογίας Β’ Λυκείου, που συνοδεύει το σχολικό βιβλίο.