ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ι. Για τη Νεοελληνική Γλώσσα, οι μαθητές και οι μαθήτριες πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται σε δραστηριότητες και να απαντούν σε ερωτήματα / ερωτήσεις που απορρέουν από κείμενα που αναφέρονται σε κάποιον ή κάποιους από τους θεματικούς άξονες, όπως αυτοί ορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται:
α) να κατανοούν τη γλωσσική μορφή των κειμένων και τα κειμενικά τους χαρακτηριστικά, τη σχέση που έχει η γλώσσα και η οργάνωση του κειμένου με την περίσταση και τον σκοπό της επικοινωνίας,
β) να ερμηνεύουν και να προσεγγίζουν κριτικά τα κείμενα με στόχο τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο αναπαριστώνται ιδέες, αντιλήψεις, προκαταλήψεις για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τον κόσμο,
γ) να συγκρίνουν κείμενα ως προς τις δύο προηγούμενες διαστάσεις με στόχο τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των κειμένων ως προς τη γλώσσα, το μέσο, τους σημειωτικούς τρόπους, το κειμενικό είδος, τις αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, τον τρόπο προσέγγισης του θέματος κ.λπ.
δ) να παράγουν κείμενα, με βάση τα μελετώμενα κείμενα με στόχο:
i) τον μετασχηματισμό των γλωσσικών και νοηματικών δομών (σημασιών) των κειμένων ή/και
ii) τη συνοπτική παρουσίαση του περιεχομένου των κειμένων και
iii) τη διατύπωση και έκφραση δικών τους απόψεων, σε επικοινωνιακό πλαίσιο, σχετικά με συγκεκριμένα ερωτήματα που τίθενται στα κείμενα αναφοράς.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΙΙ. Για τη Λογοτεχνία, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση να τοποθετούνται/ανταποκρίνονται με ένα ερμηνευτικό σχόλιο στο θέμα ή ερώτημα που οι ίδιοι/ες πιστεύουν ότι θέτει το κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες μεταξύ τους ή και με στοιχεία συγκειμένου, με σκοπό να τεκμηριώνουν τις προσωπικές θέσεις και ανταποκρίσεις τους.
Πιο συγκεκριμένα, ο/η μαθητής/-ήτρια αναμένεται να είναι σε θέση:
- να εντοπίσει ποιο είναι, κατά τη γνώμη του/της, το θέμα του κειμένου
- να καταγράψει το ερώτημα ή τα ερωτήματα που απορρέει/-ουν από τον τρόπο που χειρίζεται ο/η συγγραφέας το θέμα του/της
- να αξιολογήσει ποιο από τα ερωτήματα παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον ίδιο/-α και σε αυτό να στηρίξει το ερμηνευτικό του/της σχόλιο.
Τέλος, οι μαθητές και οι μαθήτριες οφείλουν να τεκμηριώνουν τις απαντήσεις τους με αναφορές στο κείμενο ή σε συγκεκριμένους κειμενικούς δείκτες.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Εισαγωγή:
Δ. Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ
Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική.
Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη.
Ε. Ο ΠΛΑΤΩΝ:
Κεφ. Ε1: Ο βίος του.
Πλάτων, Πρωταγόρας:
Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου
Γ. Ο μύθος του Πρωταγόρα για τη δημιουργία του ανθρώπου και την αρετή (Στην εξεταστέα ύλη δεν περιλαμβάνονται «Ησιόδου, Θεογονία, Ο μύθος του Προμηθέα, πρωτότυπο (στ. 507-569) και νεοελληνική απόδοσή του από τον Π. Λεκατσά, και «Αισχύλου, Προμηθέας Δεσμώτης, Η προσφορά του Προμηθέα στον ανθρώπινο πολιτισμό, πρωτότυπο (στ. 436-506) και νεοελληνική απόδοσή του από τον Τ. Ρούσου).
Πλάτων, Πολιτεία
Εισαγωγή στην Πολιτεία
1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις,
2. Η συγγραφή της Πολιτείας,
3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου,
6. Οι τρεις τάξεις,
8. Η αγωγή των φυλάκων,
12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς,
13. Η δικαιοσύνη.
- Η αλληγορία του σπηλαίου, εισαγωγικό σημείωμα.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Βίος και έργα
- Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης - Λίγα λόγια για την καταγωγή του, Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: Μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια, Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: Δάσκαλος του Αλέξανδρου, Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: Αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο,
- Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα - Το τέλος της ζωής του. Αριστοτέλης, Ἠθικά Νικομάχεια Εισαγωγή (ολόκληρη)
- Αριστοτέλης, Πολιτικά Εισαγωγή (ολόκληρη)
Α. Η αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία και η διαμόρφωση του ανθρώπου
Α.1 Γιατί φιλοσοφεί ο άνθρωπος;
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Μετά τα φυσικά, A 2, 98b12-28
Α.2 Η πρακτική και πολιτική διάσταση της φιλοσοφίας
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Προτρεπτικός πρός Θεμίσωνα, αποσπάσματα 8-9
Α.3 Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία
- ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ, Επιστολή στον Μενοικέα, 122
Β. Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η πολιτική αρετή (Πλάτων, Πρωταγόρας)
Β.4 Ο πρωταγόρειος μύθος: Η διανομή των ιδιοτήτων στα ζώα
- ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας, 320c-321b (ενότητα: 2η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Β.5 Ο πρωταγόρειος μύθος: Η κλοπή της φωτιάς- έντεχνη σοφία και λόγος
- ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας, 321b-322a (ενότητα: 3η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Β.6 Ο πρωταγόρειος μύθος: Το δώρο του Δία-η πολιτική αρετή ως κοινή και αναγκαία ιδιότητα των ανθρώπων
- ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας, 322a-323a (ενότητα: 4η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Β.7 Η συγκρότηση της πόλεως
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1.12, 1253a29-39 (ενότητα: 14η σχολικού βιβλίου, που δίνεται σε μετάφραση, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Γ. Η παιδεία και η αναζήτηση της αλήθειας - η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου
Γ.8 Η αλληγορία του σπηλαίου: Οι δεσμώτες
- ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 514a-515c (ενότητα: 11η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ», με προσθήκη κειμένου στον Φάκελο Υλικού)
Γ.9 Η αλληγορία του σπηλαίου: Η παιδεία
- ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 518b-519a, με προσθήκη κειμένου στον Φάκελο Υλικού
Γ.10 Η αλληγορία του σπηλαίου: Οι φιλόσοφοι
- ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 519b-520a (ενότητες: 12η και 13η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Γ.11 Ο χαρακτήρας και οι στόχοι της παιδείας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Θ 1.3-2.1, 1337a33-b11 (ενότητα: 20η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ. Ο άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους - η ηθική αρετή
Δ.12 Η ηθική αρετή
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 1. 1-4, 1103a14-b2 (ενότητες: 1η και 2η σχολικού βιβλίου Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ.13 Η Ηθική αρετή και η ηθική πράξη
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 1.5-8, 1103b2-25 (ενότητες: 3η και 4η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ.14 Ηθική αρετή και μεσότητα
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 6.4-8, 1106a26-b7 (ενότητα: 7η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ.15 Ορισμός της αρετής
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 6.10-13∙16, 1106b18-28∙ 1106b36-1107a6 (ενότητες: 9η και 10η, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Ε. Ο άνθρωπος μέσα στην πόλη - η πολιτική αρετή
Ε.16 Η πόλις
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1.1-8, 1252a1-7∙b27-32 (ενότητες: 11η και 12η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Ε.17 Ο άνθρωπος ζῷον πολιτικόν
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1. 10-11, 1253a7-18 (ενότητα: 13η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Ε.18 Η αρχή της πλειοψηφίας
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Γ6. 3-4, 1281a39-b10 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
Ε.19 Το πολίτευμα της δημοκρατίας
- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Δ 4.2-3, 1291b30-39 (ενότητα: 19η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
ΣΤ. Ο άνθρωπος πολίτης του κόσμου - η νέα οικουμένη και η επιμέλεια του εαυτού
ΣΤ. 20 Ο κοσμοπολίτης άνθρωπος
- ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ, Διατριβαί, Β.10.1-4 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
ΣΤ. 21 Η νέα οικουμένη
- ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περί Ἀλεξάνδρου τύχης καί ἀρετῆς, 6 329 A-D (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
ΣΤ. 22 Η επιμέλεια του εαυτού
- ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ, Τά εἰς ἑαυτόν, 4.3 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
1. ΚΕΙΜΕΝΟ
Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.
2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ – ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα σχολικά βιβλία του Γυμνασίου Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου, Β' Γυμνασίου, Γ' Γυμνασίου.
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
A. Η Ελληνική Οικονομία μετά την Επανάσταση
Β. Η Ελληνική Οικονομία κατά το 19ο αιώνα (Εκτός από την ενότητα 11. Το εξωελλαδικό ελληνικό κεφάλαιο)
Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ό αιώνα
Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821- 1936)
Α. Εξωτερικός προσανατολισμός και πελατειακές σχέσεις (1821-1843)
Β. Χειραφέτηση και Αναμόρφωση (1844 -1880)
Γ. Δικομματισμός και εκσυγχρονισμός (1880-1909)
Δ. Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922)
Ε. Εκσυγχρονισμός και επεμβάσεις (1923-1936)
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)
Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα (Εισαγωγή)
Α. Το προσφυγικό ζήτημα κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-1827)
Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων κατά την περίοδο της μοναρχίας του Όθωνα (1833- 1862)
Δ. Πρόσφυγες και αλυτρωτικά κινήματα κατά το 19ο αιώνα
Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα (Εισαγωγή)
Β. Η Μικρασιατική καταστροφή
Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων
Δ. Η αποζημίωση των ανταλλαξίμων και η Ελληνοτουρκική προσέγγιση
Ε. Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα
ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ
Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα
ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Δ. Ο Παρευξείνιος Ελληνισμός κατά το 19ο και 20ό αιώνα.
ΛΑΤΙΝΙΚΑ
Εισαγωγή
I. Λατινική Γλώσσα και Λογοτεχνία: Η λατινική γλώσσα, Η γένεση της ρωμαϊκής λογοτεχνίας,
II. Εποχές της ρωμαϊκής λογοτεχνίας, Γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας (σχολικό βιβλίο Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Α΄).
III. Η εξέλιξη της ρωμαϊκής λογοτεχνίας: Κλασική εποχή:
α. Οι χρόνοι του Κικέρωνα,
β. Αυγούστειοι χρόνοι.
γ. Μετακλασική εποχή.
δ. Ύστερη αρχαιότητα (σχολικό βιβλίο Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Α΄).
Κείμενα
Για τη διδασκαλία του μαθήματος των Λατινικών στη Γ΄ τάξη του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου, ορίζονται ως ύλη:
I. το σχολικό βιβλίο: Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Α΄: Μαθήματα XVI-XX
II. το σχολικό βιβλίο: Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Β΄: Μαθήματα XXI-L, και αξιοποιείται:
III. το βιβλίo αναφοράς: Α. Τζάρτζανος, Λατινική Γραμματική.
Γραμματικά − Συντακτικά φαινόμενα
I. Η ύλη που έχει διδαχθεί στη Β΄ ΓΕ.Λ.
II. Η ύλη Γ΄ ΓΕ.Λ.:
1. Η οριστική του παθητικού ενεστώτα της γ΄ συζυγίας
2. Το απαρέμφατο του παθητικού ενεστώτα της γ΄ συζυγίας
3. Τα αποθετικά ρήματα της γ΄ συζυγίας
4. Η οριστική του παθητικού μέλλοντα της γ΄ και δ΄ συζυγίας
5. Το ρήμα fio
6. Η οριστική του παθητικού παρατατικού και των αποθετικών ρημάτων
7. Η μετοχή του παθητικού παρακειμένου
8. Τα σύνθετα του do
9. Το εξωτερικό και το εσωτερικό αναγκαστικό αίτιο
10. Το απαρέμφατο του ενεργητικού παρακειμένου
11. Η αόριστη αντωνυμία quidam, quaedam, quiddam (ουσιαστική) και quoddam (επιθετική)
12. Το ειδικό απαρέμφατο
13. Το ουσιαστικό bos
14. Οι συντελεσμένοι χρόνοι της παθητικής φωνής
15. Το απαρέμφατο του παθητικού παρακειμένου
16. Ο υπερθετικός των επιθέτων
17. Η γενική και η αφαιρετική της ιδιότητας
18. Η απόλυτη αφαιρετική
19. Τα ρήματα cado και caedo και τα σύνθετά τους
20. Η μετοχή του ενεστώτα
21. Η μετοχή του ενεστώτα των αποθετικών ρημάτων
22. Η μετοχή του μέλλοντα
23. Η μετοχή του μέλλοντα των αποθετικών ρημάτων
24. Η χρήση της μετοχής
25. Η ενεργητική περιφραστική συζυγία
26. Το απαρέμφατο του μέλλοντα
27. Η έκφραση est mihi nomen
28. Ο σύνδεσμος dum + οριστ. του ενεστώτα
29. Η απόλυτη αφαιρετική
30. Η υποτακτική του ενεργητικού ενεστώτα
31. Η υποτακτική του παθητικού ενεστώτα
32. Η χρήση της υποτακτικής
33. Η υποτακτική του ενεργητικού και παθητικού παρατατικού
34. Η χρήση της υποτακτικής
35. Η ακολουθία των χρόνων
36. Η υποτακτική του ενεργητικού παρακειμένου
37. Η υποτακτική του παθητικού παρακειμένου
38. Η υποτακτική του ενεργητικού υπερσυντελίκου
39. Η υποτακτική του παθητικού υπερσυντελίκου
40. Η ακολουθία των χρόνων
41. Ο ιστορικός και ο χρονικός cum
42. Προτάσεις ουσιαστικές με το quod
43. Η προστακτική του ενεργητικού ενεστώτα
44. Η προστακτική του ενεργητικού μέλλοντα
45. Η προστακτική του παθητικού ενεστώτα και μέλλοντα
46. Η απαγόρευση
47. Παρατηρήσεις για τη χρήση της προστακτικής
48. Ο προσδιορισμός του χρόνου
49. Τα παραθετικά των επιθέτων
50. Ο υπερθετικός των επιθέτων σε -er και-lis
51. Περιφραστικός σχηματισμός των παραθετικών
52. Ο σχηματισμός των επιρρημάτων
53. Τα παραθετικά των επιρρημάτων
54. Ο β΄ όρος της σύγκρισης
55. «Ανώμαλα» παραθετικά
56. Οι εκφράσεις maior natu και minor natu
57. Παρατηρήσεις για τη χρήση του συγκριτικού (απόλυτη σύγκριση)
58. Η απουσία της οριστικής στον πλάγιο λόγο
59. Ο προσδιορισμός του τόπου
60. Ο προσδιορισμός του χρόνου
61. Το ρήμα eo, ii(ivi), itum, ire
62. Οι χρήσεις της γενικής
63. Οι χρήσεις της δοτικής
64. Οι χρήσεις της αφαιρετικής
65. Το γερούνδιο
66. Το γερουνδιακό
67. Η παθητική περιφραστική συζυγία
68. Το ποιητικό αίτιο του γερουνδιακού
69. Το σουπίνο
70. Ο προσδιορισμός του σκοπού
71. Οι αιτιολογικές προτάσεις
72. Οι τελικές προτάσεις
73. Ο προσδιορισμός του σκοπού
74. Οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις
75. Οι χρονικές προτάσεις
76. Χρήσεις του συνδέσμου cum
77. Οι υποθετικοί λόγοι
78. Οι εναντιωματικές προτάσεις
79. Οι παραχωρητικές προτάσεις
80. Οι παραβολικές προτάσεις
81. Οι υποθετικές παραβολικές προτάσεις
82. Οι αναφορικές προτάσεις
83. Οι ευθείες ερωτήσεις
84. Οι πλάγιες ερωτήσεις
85. Οι βουλητικές προτάσεις
86. Οι ουσιαστικές συμπερασματικές προτάσεις
87. Οι ενδοιαστικές προτάσεις και οι ουσιαστικές προτάσεις που εισάγονται με το quominus, το ne και το quin.
89. Ακολουθία των χρόνων
90. Ανακεφαλαίωση των χρήσεων του συνδέσμου ut
91. Ο πλάγιος λόγος
92. Η γερουνδιακή έλξη και ο προσδιορισμός του σκοπού
93. Τα αντωνυμικά επίθετα.