Δείτε τη νέα-επικαιροποιημένη ύλη της σχολικής χρονιάς 2022-2023
Για την εξέταση στο μάθημα των Λατινικών της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους/στις μαθητές/-τριες διδαγμένο κείμενο δεκατεσσάρων έως δεκαέξι (14-16) στίχων από ένα ή περισσότερα κείμενα και ζητείται από αυτούς/ές:
α) να μεταφράσουν από αυτό στη Νέα Ελληνική δέκα έως δώδεκα (10-12) στίχους (20 μονάδες)
β) να απαντήσουν στις εξής παρατηρήσεις (σύνολο 80 μονάδες):
– 1 παρατήρηση ανοικτού ή κλειστού τύπου από την Εισαγωγή του σχολικού βιβλίου των Μ. Πασχάλη, Γ. Σαββαντίδη, Λατινικά τ. Α΄ (10 μονάδες)
– 1 παρατήρηση ετυμολογική: Συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική (10 μονάδες)
– 2 παρατηρήσεις Γραμματικής (30 μονάδες)
– 2 παρατηρήσεις Συντακτικού (30 μονάδες).
Καθεμία από τις παρατηρήσεις Γραμματικής και Συντακτικού μπορεί να αναλύεται σε 2 υποερωτήματα.
Εισαγωγή
I. Λατινική Γλώσσα και Λογοτεχνία: Η λατινική γλώσσα, Η γένεση της ρωμαϊκής λογοτεχνίας,
II. Εποχές της ρωμαϊκής λογοτεχνίας, Γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας (σχολικό βιβλίο Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Α΄).
III. Η εξέλιξη της ρωμαϊκής λογοτεχνίας: Κλασική εποχή:
α. Οι χρόνοι του Κικέρωνα,
β. Αυγούστειοι χρόνοι.
γ. Μετακλασική εποχή.
δ. Ύστερη αρχαιότητα (σχολικό βιβλίο Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Α΄).
Κείμενα
Για τη διδασκαλία του μαθήματος των Λατινικών στη Γ΄ τάξη του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου, ορίζονται ως ύλη:
I. το σχολικό βιβλίο: Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Α΄: Μαθήματα XVI-XX
II. το σχολικό βιβλίο: Μ. Πασχάλης, Γ. Σαββαντίδης, Λατινικά τ. Β΄: Μαθήματα XXI-L, και αξιοποιείται:
III. το βιβλίo αναφοράς: Α. Τζάρτζανος, Λατινική Γραμματική.
Γραμματικά − Συντακτικά φαινόμενα
I. Η ύλη που έχει διδαχθεί στη Β΄ ΓΕ.Λ.
II. Η ύλη Γ΄ ΓΕ.Λ.:
1. Η οριστική του παθητικού ενεστώτα της γ΄ συζυγίας
2. Το απαρέμφατο του παθητικού ενεστώτα της γ΄ συζυγίας
3. Τα αποθετικά ρήματα της γ΄ συζυγίας
4. Η οριστική του παθητικού μέλλοντα της γ΄ και δ΄ συζυγίας
5. Το ρήμα fio
6. Η οριστική του παθητικού παρατατικού και των αποθετικών ρημάτων
7. Η μετοχή του παθητικού παρακειμένου
8. Τα σύνθετα του do
9. Το εξωτερικό και το εσωτερικό αναγκαστικό αίτιο
10. Το απαρέμφατο του ενεργητικού παρακειμένου
11. Η αόριστη αντωνυμία quidam, quaedam, quiddam (ουσιαστική) και quoddam (επιθετική)
12. Το ειδικό απαρέμφατο
13. Το ουσιαστικό bos
14. Οι συντελεσμένοι χρόνοι της παθητικής φωνής
15. Το απαρέμφατο του παθητικού παρακειμένου
16. Ο υπερθετικός των επιθέτων
17. Η γενική και η αφαιρετική της ιδιότητας
18. Η απόλυτη αφαιρετική
19. Τα ρήματα cado και caedo και τα σύνθετά τους
20. Η μετοχή του ενεστώτα
21. Η μετοχή του ενεστώτα των αποθετικών ρημάτων
22. Η μετοχή του μέλλοντα
23. Η μετοχή του μέλλοντα των αποθετικών ρημάτων
24. Η χρήση της μετοχής
25. Η ενεργητική περιφραστική συζυγία
26. Το απαρέμφατο του μέλλοντα
27. Η έκφραση est mihi nomen
28. Ο σύνδεσμος dum + οριστ. του ενεστώτα
29. Η απόλυτη αφαιρετική
30. Η υποτακτική του ενεργητικού ενεστώτα
31. Η υποτακτική του παθητικού ενεστώτα
32. Η χρήση της υποτακτικής
33. Η υποτακτική του ενεργητικού και παθητικού παρατατικού
34. Η χρήση της υποτακτικής
35. Η ακολουθία των χρόνων
36. Η υποτακτική του ενεργητικού παρακειμένου
37. Η υποτακτική του παθητικού παρακειμένου
38. Η υποτακτική του ενεργητικού υπερσυντελίκου
39. Η υποτακτική του παθητικού υπερσυντελίκου
40. Η ακολουθία των χρόνων
41. Ο ιστορικός και ο χρονικός cum
42. Προτάσεις ουσιαστικές με το quod
43. Η προστακτική του ενεργητικού ενεστώτα
44. Η προστακτική του ενεργητικού μέλλοντα
45. Η προστακτική του παθητικού ενεστώτα και μέλλοντα
46. Η απαγόρευση
47. Παρατηρήσεις για τη χρήση της προστακτικής
48. Ο προσδιορισμός του χρόνου
49. Τα παραθετικά των επιθέτων
50. Ο υπερθετικός των επιθέτων σε -er και-lis
51. Περιφραστικός σχηματισμός των παραθετικών
52. Ο σχηματισμός των επιρρημάτων
53. Τα παραθετικά των επιρρημάτων
54. Ο β΄ όρος της σύγκρισης
55. «Ανώμαλα» παραθετικά
56. Οι εκφράσεις maior natu και minor natu
57. Παρατηρήσεις για τη χρήση του συγκριτικού (απόλυτη σύγκριση)
58. Η απουσία της οριστικής στον πλάγιο λόγο
59. Ο προσδιορισμός του τόπου
60. Ο προσδιορισμός του χρόνου
61. Το ρήμα eo, ii(ivi), itum, ire
62. Οι χρήσεις της γενικής
63. Οι χρήσεις της δοτικής
64. Οι χρήσεις της αφαιρετικής
65. Το γερούνδιο
66. Το γερουνδιακό
67. Η παθητική περιφραστική συζυγία
68. Το ποιητικό αίτιο του γερουνδιακού
69. Το σουπίνο
70. Ο προσδιορισμός του σκοπού
71. Οι αιτιολογικές προτάσεις
72. Οι τελικές προτάσεις
73. Ο προσδιορισμός του σκοπού
74. Οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις
75. Οι χρονικές προτάσεις
76. Χρήσεις του συνδέσμου cum
77. Οι υποθετικοί λόγοι
78. Οι εναντιωματικές προτάσεις
79. Οι παραχωρητικές προτάσεις
80. Οι παραβολικές προτάσεις
81. Οι υποθετικές παραβολικές προτάσεις
82. Οι αναφορικές προτάσεις
83. Οι ευθείες ερωτήσεις
84. Οι πλάγιες ερωτήσεις
85. Οι βουλητικές προτάσεις
86. Οι ουσιαστικές συμπερασματικές προτάσεις
87. Οι ενδοιαστικές προτάσεις και οι ουσιαστικές προτάσεις που εισάγονται με το quominus, το ne και το quin.
89. Ακολουθία των χρόνων
90. Ανακεφαλαίωση των χρήσεων του συνδέσμου ut
91. Ο πλάγιος λόγος
92. Η γερουνδιακή έλξη και ο προσδιορισμός του σκοπού
93. Τα αντωνυμικά επίθετα.